Khó 'thắng' thị trường nếu xuống tiền kiểu 'đoán đáy, bắt đỉnh'

VietNam Finance - 2025/06/18 13:59:28


Theo chuyên gia VPBankS, rất ít nhà đầu tư có thể thành công nếu chỉ tập trung vào việc phán đoán xu hướng ngắn hạn.

Không cần đoán đáy, đừng cố bắt đỉnh

Trong đầu tư chứng khoán, nhiều nhà đầu tư cá nhân thường dành quá nhiều thời gian để cố gắng phán đoán đỉnh – đáy thị trường. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Việt Đức, Giám đốc Kinh doanh Số, Công ty Chứng khoán VPBank (VPBankS), với những nhà đầu tư không sử dụng margin, việc này là không cần thiết và hiệu quả thực tế đã được chứng minh trong lịch sử.

Dẫn lại một nghiên cứu, ông cho biết, trong giai đoạn 1970–1996, nếu nhà đầu tư bỏ lỡ 12 tháng tăng điểm tốt nhất, hiệu suất đầu tư sẽ giảm một nửa so với việc nắm giữ liên tục. Với thị trường từ 1997–2024, nếu đứng ngoài trong 12 tháng tích cực nhất, lợi suất chỉ đạt 5% – tương đương mức sinh lời của trái phiếu dài hạn – trong khi phương pháp “mua và giữ” cổ phiếu lại có thể mang về mức sinh lời trung bình 9,3%.

“Chỉ cần bỏ lỡ bốn tháng tốt nhất, hiệu quả đầu tư đã thua xa thị trường. Do đó, rất ít nhà đầu tư có thể thành công nếu chỉ tập trung vào việc phán đoán xu hướng ngắn hạn”, ông Việt Đức nhận định.


(Ảnh minh hoạ)

Không chỉ “bắt đáy”, ông cho rằng việc “đoán đỉnh” thậm chí còn quan trọng hơn. Nghiên cứu ông trích dẫn cho thấy, nếu loại trừ được 30 tháng giảm sâu nhất của chỉ số S&P 500, hiệu suất đầu tư có thể tăng thêm gấp rưỡi. Tuy vậy, cả việc đoán đỉnh lẫn đoán đáy đều không dễ thực hiện một cách chính xác.

“Theo tôi, việc đoán thị trường chỉ phù hợp với nhà đầu tư sử dụng margin. Nhà đầu tư nên duy trì tỷ lệ ổn định 80% cổ phiếu trong danh mục. Trong trường hợp thị trường xấu, có thể giảm xuống 70%, bởi chỉ cần bỏ lỡ vài phiên tăng điểm của VN-Index, hiệu suất đầu tư có thể nhanh chóng trở nên kém hiệu quả. Việc dự đoán đỉnh – đáy chỉ nên chiếm khoảng 20–30% danh mục”, ông Đức khuyến nghị.

Ông cũng chỉ ra một thực tế, khi thị trường đi ngang, nhà đầu tư thường có xu hướng giao dịch theo các mốc chỉ số. Chẳng hạn, VN-Index giảm về 1.200 điểm thì mua, lên 1.300 điểm thì bán ra. Đây là chiến lược ngắn hạn, phù hợp với giao dịch sử dụng margin thông qua những gói vay có lãi suất 0 đồng. Trong nhịp tăng ngắn, chỉ cần có lời là nhà đầu tư đã thắng. Tuy nhiên, nếu đầu tư bằng vốn thật (không margin), chỉ cần một vài lần đoán sai xu hướng chỉ số, hiệu quả đầu tư đã có thể thấp hơn đáng kể so với thị trường.

Đó cũng là lý do ông Đức cho rằng, nhà đầu tư cá nhân nên học theo chiến lược phân bổ của các quỹ đầu tư chuyên nghiệp. Hầu hết các quỹ lớn luôn duy trì ít nhất 80% danh mục là cổ phiếu, chỉ sử dụng tối đa 20% để giao dịch ngắn hạn hoặc điều chỉnh theo xu hướng. Về trung hạn, cổ phiếu có nền tảng tốt sẽ luôn thể hiện tăng trưởng bền vững.

Với các quỹ nhỏ, tỷ trọng cổ phiếu thường được phân bổ theo ba mốc: 100%, 80% và 30%. Khi thị trường rất xấu, các quỹ có thể đưa tỷ lệ cổ phiếu về mức thấp nhất. Tuy nhiên, trong phần lớn thời gian, tỷ trọng được giữ ở mức 80–100%, tùy theo mức độ điều chỉnh và xu hướng chính của thị trường.

Đầu tư theo sóng: Phải nắm được điểm chốt lời

“Trong bối cảnh thị trường vẫn đang đi lên và chỉ có điều chỉnh nhỏ, nhà đầu tư nên duy trì tỷ trọng 70–80% cổ phiếu. Chỉ khi xu hướng tăng kết thúc rõ ràng mới nên bán mạnh để chờ cơ hội mua lại với giá thấp hơn”, ông Đức khuyến nghị.

Đối với nhà đầu tư vẫn muốn đoán xu hướng thị trường, ông cho rằng cần lưu ý đến “điểm cạn kiệt” – dấu hiệu đảo chiều quan trọng. Một số công cụ kỹ thuật như sóng Elliott hay phương pháp đếm nến có thể hỗ trợ việc xác định các điểm sequence này.

Khi cổ phiếu giảm quá sâu và không còn lực bán, đó là thời điểm phù hợp để mua vào. Ngược lại, khi cổ phiếu đã tăng quá lâu, dư địa tăng không còn nhiều và nguy cơ giảm sâu hiện hữu, nhà đầu tư nên bắt đầu chốt lời. “Biết thời điểm chốt lời chính là yếu tố quan trọng nhất để thành công với chiến lược đầu tư theo sóng”, ông Đức nhấn mạnh.

Ông cũng phân tích thêm về sóng ngắn hạn hiện tại của thị trường. Theo đó, VN-Index đã có một đợt điều chỉnh từ vùng 1.350 điểm về 1.300 điểm. Ông dự đoán vùng hỗ trợ – kháng cự tiếp theo sẽ nằm quanh 1.280 và 1.310 điểm. Nhà đầu tư nên phân bổ vốn để mua vào ở các phiên giảm điểm, đồng thời tránh mua đuổi ở những phiên tăng mạnh. Nếu bỏ lỡ cơ hội ở phiên cuối tuần trước, nên chờ nhịp kiểm định vùng 1.330 điểm để hành động.

“Hiện tại, có khoảng 60–65% khả năng thị trường đã tạo đáy. Trong trường hợp còn lại, nếu thị trường giảm thêm, nhà đầu tư vẫn có cơ hội bán ra ở các phiên hồi phục. Nếu đang nắm giữ cổ phiếu và lo ngại rủi ro giảm điểm, nhà đầu tư vẫn có thể yên tâm rằng sẽ có nhịp hồi để xử lý danh mục”, ông Đức nhận định.

Do đó, trong ngắn hạn, ông đề xuất nhà đầu tư có thể cân nhắc bán ra khoảng 30% danh mục khi thị trường tiệm cận vùng 1.330–1.340 điểm, đồng thời tiếp tục nắm giữ 70% cổ phiếu. Chỉ khi thị trường thực sự xấu – tức là chỉ số cắt xuống dưới đường trung bình động MA50 hoặc MA200 – mới cần hạ tỷ trọng cổ phiếu xuống dưới 70%.

Hải Đường-Link gốc

Các tin liên quan